Ash có tên tiếng Việt là Tần bì. Là loại gỗ có màu sắc tươi sáng, với vân gỗ mịn thuộc dòng gỗ cứng. Thuộc họ cây ô-liu, chi Fraxinus hầu hết đều là cây lá rụng. Một số ít có lá xanh quanh năm. Ash là tên gọi đại diện cho 45 đến 65 loài cây. Đặc tính các loài này gần như giống nhau. Một số loài được sử dụng rộng rãi bao gồm: White Ash, Black Ash và Green Ash.
Gỗ Tần bì có nhiều đặc tính tốt. Gỗ cứng cáp, có trọng lượng nhẹ, chống va đập và khả năng gia công dễ dàng. Nổi tiếng trong lĩnh vực làm đồ nội thất, sàn nhà, cửa, tủ đồ, mô hình kiến trúc, công cụ cầm tay, dụng cụ thể thao…
Dựa trên thế mạnh về độ chắc chắn và ngoại hình đẹp, một số loài ash còn được sử dụng trong xây dựng. Chiều cao của một cây ash trưởng thành từ 35 đến 40 mét. Màu sắc tâm gỗ đậm hơn theo thời gian. Ta có thể dễ dàng xác định tuổi thọ của cây bằng cách nhìn vào màu sắc của tâm gỗ.
ƯU ĐIỂM VÀ NHƯỢC ĐIỂM CỦA GỖ ASH
Ưu điểm
- Bề ngoài thẩm mỹ cao:
Gỗ ash có màu nâu sáng, vân gỗ thẳng tắp khá bắt mắt và đồng đều. Phù hợp với nhiều kiểu thiết kế, không gian và dễ dàng kết hợp với các màu sắc khác. - Khả năng gia công:
Ash tương đối dày dặn với khả năng gia công và hoàn thiện tốt. Độ cứng Janka ở mức trung bình. Tuy nhiên khả năng bám đinh, bám vít, sơn và đánh bóng đều tốt. Dễ dàng uốn cong thông qua quá trình uốn hơi. - Đa năng:
Tần bì khá đa dụng và có độ bền ổn định cho nhiều ứng dụng. Thông dụng nhất là được dùng làm đồ nội thất, củi đốt, đồ chơi và dụng cụ thê thao. Trong đó, black ash và white ash là 2 loại thông dụng nhất trong ngành sản xuất nội thất. - Khả năng chống va đập tốt:
Độ cứng Jankas được đo đạc là 1320. Độ cứng này nằm trong khoảng giữa độ cứng của gỗ thông đỏ và thông trắng. Đây là một độ cứng vừa phải cho sàn nhà và ốp mái. Sàn gỗ ash có khả năng chống trầy xước và va đập, cùng độ bền bỉ cao. - Độ bền cao:
Ash là một trong những loại gỗ bền nhất và được sử dụng rộng rãi tại Mỹ. Thời gian sử dụng lên tới hàng trăm năm. - Nguồn cung rộng:
Nguồn cung gỗ ash rộng rãi khắp toàn cầu. Giá thành cũng tương đối rẻ hơn so với các loại gỗ khác cùng đặc tính. Dễ dàng đáp ứng được như cầu gỗ khối lượng lớn. - Dễ dàng bảo trì:
Đây là loại gỗ dễ dàng bảo trì, bảo dưỡng nhất trong tất cả các loại gỗ cứng. Khi được lắp đặt trong môi trường khô ráo, thì chỉ cần giữ gìn một chút thôi. - Độ cứng vừa phải:
Gỗ ash có độ cứng vừa phải. Giúp gỗ bắt vít, bám đinh tốt, dễ bo góc.
Nhược điểm
- Gỗ có nhiều mắt:
Bề mặt gỗ tần bì có nhiều mắt. Để có được một bề mặt đều đặn thì việc trám mắt gỗ là điều rất quan trọng. Cần phải sử dụng bột gỗ để đạt được một bề mặt mịn và sáng bóng. - Không phải sự lựa chọn tốt cho đồ ngoài trời:
Ash không được đánh giá cao về thời gian sử dụng khi để ngoài trời. Tuy là một loại gỗ tốt khi dùng trong môi trường khô ráo. Nhưng với những nơi tiếp xúc trực tiếp với đất thì lại không được tốt như thế. Bởi gỗ rất dễ bị côn trùng, nấm tấn công, nhất là phần dát gỗ. Vì vậy nên gỗ ash không phù hợp để sử dụng làm hàng rào, sàn gỗ ngoài trời. - Độ ổn định kém:
Bởi mật độ thớ gỗ không dày, nên gỗ ash dễ bị uốn cong. Đặc biệt là sau khi tiếp xúc với độ ẩm. Nên sử dụng cho những nơi khô ráo và dùng trong nhà để duy trì sự ổn định liên tục. - Gỗ dễ bị xé:
Gỗ tần bì rất dễ bị xé khi bắn chốt và ví. Cần phải khoan trước khi bắt vít. - Dễ bắt lửa:
Lửa luôn là mối nguy hiểm dành cho những công trình từ gỗ. Ash là loại gỗ khá dễ cháy. Đối với vấn đề này bạn có thể xử lý bằng hoá chất hoặc biến tính nhiệt cho gỗ để giảm thiểu khả năng bắt lửa.
Gỗ Ash có thể dùng để làm gì?
- Dùng làm đồ nội thất:
Gỗ tần bì có công dụng chính là: làm đồ nội thất, tủ đồ, cửa đi và cửa sổ. Với khá năng chịu lực vừa phải, không dễ bị xước hay móp méo. Nên cũng thường xuyên được sử dụng làm sàn nhà. - Dùng làm đồ ngoại thất:
Tuy không phải là một loại gỗ tốt cho những ứng dụng ngoài trời. Nhưng với những không gian khô ráo không tiếp xúc trực tiếp với đất thì vẫn có thể sử dụng. - Dùng làm dụng cụ chứa thực phẩm:
Gỗ ash không mùi, không vị nên được dùng làm hộp đựng thực phẩm và những công cụ làm bếp. Giúp cho thực phẩm vừa được bảo quản mà không làm thay đổi mùi vị của chúng. - Dùng làm dụng cụ thể thao:
Với độ đàn hồi cao và khá chắc chắn nên gỗ Ash châu Âu được sử dụng làm những dụng cụ thể dục thể thao như: gậy đánh bóng chày, gậy khúc gôn cầu và tay cầm cho các dụng cụ khác. - Dùng làm vật dụng trang trí:
Gỗ tần bì trắng khá là dễ cắt và bo cạnh nên thường được ứng dụng làm nguyên liệu trang trí. - Dùng để làm chất đốt:
Bởi tính chất dễ bắt lửa và dễ cháy, độ ẩm trong gỗ thấp, không mùi. Nên tần bì còn được biết đến như một nguồn nguyên liệu dùng để đốt. Chúng cháy rất nhanh và dễ dàng. Rất phù hợp để chế biến các món cá hay thịt đỏ.
Cách nhận biết cây gỗ Ash
- Gỗ ash thường có màu trắng hoặc màu nâu sáng.
- Vỏ của cây ash chưa trưởng thành khá trơn tru và một màu xám tương tự như cành cây. Vỏ cây trưởng thành hình thành những đường lớn song song. Tuổi cây càng cao những đường càng rõ ràng hơn.
- Tần bì là cây lá kép. Lá mọc theo cặp, thường có từ 4-6 cặp, tổng cộng từ 9 đến 13 lá.
- Chồi ash có màu đen, với mỗi chồi lớn ở cuối mỗi nhánh. Rất dễ nhận ra cây tần bì qua đặc điểm này vào mùa đông, khi cây rụng hết lá.
- Xuyên suốt mùa thu, lá cây dần chuyển vàng và rụng hết.
Gỗ ash không chống được nước!
Tần bì là loại gỗ không chống được nước. Chúng ta đang nói về việc chống thấm nước, chắc chắn không có loại gỗ nào chống thấm nước 100%. Tất nhiên, có một số loại gỗ có thể chịu được môi trường ẩm trong một thời gian dài với sự chăm sóc nhất định. Một số loại sơn, hoặc dầu lau có thể khiến gỗ chống thấm nước. Nhưng không phải là mãi mãi.
Khi gỗ ash tiếp xúc với độ ẩm, gỗ sẽ nở ra và bị cong vênh gây ra vấn đề về cấu trúc của công trình. Nguyên liệu gỗ xẻ được xử lý hơi có thể chịu được độ ẩm.
Tóm lại
Gỗ ash hay tần bì là một loại gỗ cứng, sử dụng phổ biến trong kiến trúc và nội thất. Với nhiều đặc tính nổi bật so với giá thành phải chăng. Tuy nhiên, cần biết rõ thế mạnh và điểm yếu của nó trước khi sử dụng. Ash là một loại gỗ tốt, có thể sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau. Trong bài viết này, chúng tôi đã cung cấp thông tin từ tổng quan đến chi tiết về những ưu điểm và nhược điểm của gỗ ash. Hi vọng sẽ giúp ích được cho bạn trong quá trình tìm hiểu và sử dụng loại gỗ này.
[…] maple cũng được dùng để sản xuất gậy bóng chày, dù ít phổ biến hơn so với gỗ Ash. Một số loại gỗ phong có tính trang trí cao với các vân sóng hoặc vân lửa. […]